تاریخ علم نجوم ، داستان تلاش ها و کوشش های پیدرپی بشر در زمینه ادراک ما از جایگاهمان در کیهان و چیزهایی دیگری که در این مسیر در مورد کیهان یاد میگیریم. هندسه، رصدگران اولیه را قادر ساخت تا اولین اندازهگیریها را در مورد خورشید، ماه و زمین انجام دهند. با این حال اندازهگیریهای دقیق در قرن هفدهم میلادی ایدههای زمین مرکز آنها را به کلی از صحنه خارج ساخت. تلسکوپ دریچهای رو به آسمان را در برابر بشر گشود و معماهای جدید بسیاری را برای توضیح توسط نظریه گرانش ایزاک نیوتن مطرح ساخت. طیفسنجی، روش جدیدی را برای مطالعه ویژگیهای ستارگان به بشر عرضه داشت و در نهایت وجود کهکشانها و انبساط کیهان را آشکار ساخت. در دهههای اخیر گسترش پروازهای فضایی این امکان را فراهم ساخته تا تلسکوپهای ماهوارهای به کاوش اعماق فضا بپردازند. در این حال مسافرت تعداد اندکی از انسانها و ماشینها به فضای خارج از جو، در واقع برای اولینبار چشمانداز زمین از بیرون را در برابر دیدگانمان قرار داد.
در بخشی از کتاب تاریخ علم نجوم و در مورد طالع بینی و نقش آن در پیشرفت این علم میخوانیم:
طالعبینى در واقع تلاشى بسیار کهن براى تعیین چگونگى تاثیر اجرام سماوى بر زندگى در زمین و خصوصا امورات بشر است. گرچه دانش طالع بینی به عنوان یک ایده موهوم پرستى، امروزه از صحنه خارج شده است اما بر پایه های محکمی از مشاهدات نجومى و استدلالهاى ذهنى استوار بوده است. طالع بینان با علم طالع بینی در تلاش براى پیشبینى وقایع آینده و جستجوى فال ها و مستندات آن بوده سعى داشتند تا به آسمان نظم ببخشند و از این رو به شیوه رفتار خورشید، ماه و سیارات دقت میکردند. در این زمینه تاکید خاصى بر روى وقایعى غیره منتظره همچون گرفت ها، دنبالهدارها، بارش های شهابى و ظهور ستارگان جدید می شد.
بعد از انحطاط تمدن یونان باستان ، مهمترین پیشرفتهاى ستاره شناسی توسط دانشمندان مسلمان به دست آمد. دوره تسلط اسلام به مدت بیش از 800 سال ادامه یافت، دانشمندان و منجمان مسلمان متون باقیمانده از یونان باستان را به عربى ترجمه کرده و آن را با دانش ستاره شناسی خود تلفیق نمودند. دستورات اسلام براى عبادات روزانه و ماهانه و نیاز به پیدا کردن جهت قبله و جهت ساخت مسجد بدین معنا بود که نیاز فورى به تعیین زمان و مکان با دقت بسیار بالا و با استفاده از علم ستاره شناسی وجود دارد. مثلثات پیچیده سماوى، توابع مثلثاتى و جبر در این زمان گسترش یافتند و اسطرلاب ( یک اختراع یونانى که به عنوان ساعت استفاده میشد ) تا حد بسیار زیادى پیشرفت کرد.
با اتکا به دست آوردهای علم نجوم و ستاره شناسی پرواز فضا پیما های سرنشیندار در منظومه شمسى در آینده غیرقابل اجتناب است. دانشمندان فضایی در حال طراحی ماموریت های سرنشین دار به مریخ میباشند. در ضمن این دانشمندان در حال جمعآورى دانشى هستند که سفرهاى فضایى دراز مدت را به واقعیت نزدیک کند. روسیه با ماموریتهاى ایستگاه فضایى میر، تجربههاى بىنظیرى از شرایط گرانش صفر دراز مدت به دست آورد .خدمه ایستگاه فضایى بینالمللى هم اطلاعات با ارزشى در مورد داروهاى فضایى تجربه کردهاند. از طرف دیگر آزمایشات زمینى از قبیل بیوسفر 2 اطلاعات مفیدى در مورد امکان تولید غذا، آب و اکسیژن توسط خود فضانوردان بر روى سیارات دیگر و امکان کنار آمدن فضانوردان با محدودیتهاى یک فضاپیما براى مدت طولانى را به ارمغان آورده است.
در همین زمینه می توانید بخوانید تاریخ علم نجوم و سیری در کهکشان راه شیری