نویسنده در این کتاب ضمن مطالعه ناسیونالیسم به طور اعم, به گونه ها و تفسیرهای مختلف ناسیونالیستی در ایران اشاره کرده سعی دارد ناسیونالیسم را از زوایای مفهومی, شکلی و قومی در ایران ارزیابی کند .کتاب حاوی چکیده مطالعات و مشاهدات مولف ـ ریچارد کاتم, استاد و محقق و ایران شناس آمریکایی ـ در دو دوره حضور در ایران است .(نخستین در سال های 30ـ 1329, یعنی اوج جنبش ملی شدن نفت و دیگر در سال های 36ـ 1334در مقام یک عضو سیاسی سفارت آمریکا در ایران) . به طور خلاصه می توان گفت که محتوای اصلی کتاب را بررسی مفهوم, قالب و عملکرد ناسیونالیسم در ایران براساس تحولاتی چون ملی کردن صنعت نفت, حکومت مصدق و سرنگونی آن, تشکیل می دهد .به جز فصل آخر که افزوده نویسنده به کتاب است, مابقی کتاب براساس تحولات دهه های 30ـ 1320شرح و ارزیابی شده است .عناوین تعدادی از سرفصل های هجده گانه کتاب از این قراراست:((مبنای منسجم ناسیونالیسم)), ((مبنای اجتماعی ناسیونالیسم)), ((ناسیونالیسم و ایلات و عشایر)), ((ناسیونالیسم کرد در ایران)), ((ناسیونالیسم و اقلیت های مذهبی)), ((ناسیونالیسم و گرایش های خاص منطقه ای)), ((ناسیونالیسم مذهبی و وحدت اسلامی)), ((امپریالیسم و ناسیونالیسم :رویارویی)) و ((ناسیونالیسم لیبرال :آینده))