آيينه‏‌بينى از شيوه‏‌هاى قديمى و مشهور پيشگويى حوادث آينده و تفسير رخدادهاى جارى است كه ريشه در شرق دور و منطقه خاورميانه دارد. ايرانى‌‏ها و چينى‏‌ها نخستين اقوامى بودند كه از اين روش براى پيشگويى و غيب‏گويى سود مى‌جستند. آيينه‏‌بينى در حقيقت مشهورترين و شناخته‌شده‌‏ترين شيوه كاتوپترومانسى است.  كاتوپترومانسى به طور كلى عبارتست از پيشگويى توسط تفسير تصاوير توليد شده از انعكاس يك منبع نورى در جسمى يا مايعى شفاف مثل آيينه يا آب. طبق قديمى‏‌ترين اسناد مكتوب، در روزگار كهن، كاهنان و روان‏بينان آيينه دسته‏‌د‌ار يا فلز صيقل داده شده‏‌اى را در آب فرو مى‌‏بردند و پس از مراقبه، با مشاهده تصاويرى كه در اثر انعكاس نور خورشيد بر سطح آن‏ها ايجاد مى‏‌شد به پيشگويى و غيبگويى مى‏‌پرداختند.

در غرب و در اروپا، يونانيان نخستين اقوامى بودند كه پيشگويى توسط آيينه‏‌بينى را باب كردند. يونانيان از سطوح فلزى جلا داده شده با برنز استفاده مى‌‏كردند.  كاباليست‌‏ها نيز از هفت آيينه كه با فلزات مختلف جلا داده شده بودند براى اين منظور استفاده مى‏‌كردند. انتخاب اين آيينه‌‏ها براساس روز و هفته و ماه سال صورت مى‏‌پذيرفت. در حقيقت آيينه‏‌بينى در نزد يهوديان يك جنبه قوى مذهبى نيز داشت و دارد. در سفر خروج تورات، به "هشن هيش پات" يا چهار آيينه‏اى كه هارون برادر موسى پيوسته بر تن داشت اشاره شده است. چهار آيينه، سينه‌‏بندى از فلز صيقل داده شده بود كه پوشيدن آن در روزگار باستان براى كاهنان يهود به‌عنوان سنتى مذهبى امرى مرسوم بود. از چهار آيينه براى پيشگويى و تشخيص گناهكارى يا بي‌گناهى افراد استفاده مى‏‌شد.

در قرون وسطى، بـار ديگـر آيينه‏‌بينى مورد توجه اروپاييان قرار گرفت. در قرن سيزدهم، با عرضه آيينه‏‌هاى شيشه‏‌اى نفيسى كه در ونيز ايتاليا ساخته مى‌‏شد استفاده از آيينه‏‌هاى فلزى منسوخ شد. البته در قرن پانزدهم پاراسلوس، پزشك و روان‏بيـن مشهور با آيينه‏بينى بـا آيينه مخصوص خـود كه در آن از تركيـب خاصى از فلـزات مخصوص جلا استفـاده شده بود، بازگشتـى موفق به سنت ديرين داشت. آيينه‌‏بينى در ميان سرخپوستان نيز رواج داشت. شمن‏‌ها يا جادوگر - طبيب‏‌هاى قبيله آزتك از آيينه‌‏اى كه از اوبسيدين ساخته مى‌‏شد براى اين امر استفاده مى‌‏كردند. (اوبسيدين سنگى صاف با سطحى صيقلى است كه پس از سرد شدن گدازه‏ه‌اى آتشفشانى توليد مى‌‏شود و به آن شيشه سياه نيز مى‌‏گويند.)

در قرن شـانزدهم، دكتر جان دى پيشگو و روان‏بين مشهور با استفاده از يكى از آيينه‏‌هايى كه با اوبسيدين ساخته شده پيشگويى‌‏هايى را براى ملكه اليـزابت اول انجـام داد (اين آيينـه كه بـه آيينه سياه مشهور است امروزه در موزه بريتانيا نگهدارى مى‏‌شود) در شيوه‏هاى نوين آيينه‌‏بينى، فرد روان‏بين يا پيشگـو آيينـه تبرك شده و يا تطهير شده‏‌اى را در اتاقى تاريكى و در معرض روزنه نورى قرار مى‌‏دهد و در حالت مراقبه و خلسه به آيينه خيره مى‏‌شود تا از طريـق تصـاويرى كه در آيينـه مشاهده مى‌‏كند با عالم اثيرى و ارواح ارتباط برقرار و نسبت به پيشگويى آينده، يافتن يك گمشده و يا تفسير يك حادثه اقدام نمايد.

1396/11/21
3061