در سال 1953 دو نفر نسل‌شناس، به نام‌های جیمز واتسون   (زاده 1928) و فرانسیس کِریک (1916 تا 2004 م) دست به گریبان کار جدید و بی‌پروایی برای آشکار کردنِ آن بودند که چگونه اجزای DNA در کنار یکدیگر درون یک مارپیچ دوگانه قرار می‌گیرند. آنها می‌خواستند مقاله‌ای در این باره در مجله علمی «طبیعت» به چاپ برسانند. هر دوی آنها می‌دانستند که باید نمایش تصویری و کلیِ ساختار DNA بر پایه تحلیل‌های ریاضی خودشان را از الگوی نقاطی که در فرایند کریستالوگرافی با اشعه ایکس آشکار شده بود، هم در آن بگنجانند و آنها اکنون این طرح را نیاز داشتند. فرانسیس کِریک یک طرح‌واره حدودی از آنچه در ذهن داشت، را به‌صورت چرکنویس کشید، ولی هنوز طرحش تمام و کمال نبود.
بنابراین فرانسیس کِریک، موضوع را با همسرش اودیل کِریک (1920 تا 2007 م) که هنرمند بود، در میان گذاشت. نقاشی‌های او بیشتر شامل زنان برهنه بود و فرانسیس کِریک تلاش کرد تا نظر همسرش را به اهمیت تاریخی کشف خود و نیاز فوری به یک طرح مناسب جلب کند. از آنجا که اودیل کِریک عادت داشت هر وقت همسرش از سر کار به خانه برمی‌گردد با هیجان درباره کارهایی که انجام داده بود برای او حرف بزند، اودیل از آینده این طرح، هیچ تصوری در ذهن نداشت و فقط برای تکمیل مقاله شوهرش به طراحی آن مشغول شد.

مارپیچ دوگانه، شامل دو زنجیره از DNA است که در جهت خلاف یکدیگر ‌پیچیده شده‌اند و هر کدامشان از چهار گونه واحد شیمیایی، ساخته شده که به یکدیگر پیوسته‌اند. طرح ودیل کِریک در شماره 25 آوریل 1953 مجله طبیعت به چاپ رسید. عنوان مقاله «ساختار مولکولی اسید نوکلئیک، ساختاری برای DNA» بود. نمودار جذاب همراه با مقاله نیز این عنوان را داشت: «این شکل، طرحی نموداری است. دو نوار مشاهده شده، نمادی از دو زنجیره از جنس فسفات ـ قند هستند و میله‌های افقی، جفت‌های پایه برای نگه داشتن زنجیره‌ها به یکدیگرند.»
بیشتر کارشناسان، تاکنون از طرح اولیه‌ای که اودیل کِریک کشید، تقدیر کرده‌اند؛ زیرا به‌دقت، فضاهای میان مارپیچ‌ها و محل اسید نوکلئیک‌ها را مجسم کرده است. این طرح، به طرز گسترده‌ای در کتاب‌های درسی و مقالات علمی، باز کشیده شده است و حتی به ‌صورت نماد زیست‌شناسی مولکولی هم درآمده است. فرانسیس کِریک و جیمز واتسون، جایزه نوبل پزشکی را در سال 1962 به‌خاطر آنچه که زیست‌شناسان بسیاری، به‌عنوان بزرگ‏ترین کشف علمی در قرن بیستم می‏شناسند، از آنِ خود کردند.

شکل سمت راست: طرح‌واره ابتدایی فرانسیس کِریک از ساختار DNA        

شکل سمت چپ: نمودار اودیل کِریک آنچنان که در مجله «طبیعت» شماره 25 آوریل 1953 به چاپ رسید. بیشتر کارشناسان از طرح اولیه‌ای که اودیل کِریک کشید تقدیر کرده‌اند، زیرا به ‌دقت، فضاهای میان مارپیچ‌ها و محل اسید نوکلئیک‌ها را مجسم کرده است.

1398/12/19
2289