در هر سال از قرن هجدهم، ‌نزديك به نيم ميليون انسان در اروپا - و تعداد بي‌شمار ديگري در سراسر جهان - در اثر يك بيماري كه آفت زندگي بشر از عهد باستان تا آن زمان بود،‌ جان خود را از دست می‌دادند:‌ آبله. اين بيماري بهترين نوابغ علم پزشكي را شكست داده بود، ‌تا این‌که یک پزشك انگليسي كشفي كرد  و ‌توانست مسير تاريخ پزشكي را تغيير دهد.

در 1773 ادوارد جنر، كه به تازگي در لندن آموزش ديده بود، يك آزمايش پزشكي در روستاي بركلي در گلوسِستِر شاير انگلستان طراحی کرد. استادِ جنر، جان هانتر بود – جراحی كه به خاطر آزمایش‌های پیشگامانه خود مشهور شده بود – و این پزشك جوان روستایی با تمام وجود به شعار هانتر اعتقاد داشت: "فكر نكن، آزمایش كن". جنر عاشق مطالعه و بررسی جنبه‌های ناشناختة علم پزشکی بود و شاید در آن زمان آبله یکی از مهم‌ترین جنبه‌های ناشناخته محسوب می‌شد.
اين بيماري به شكل سنتي از طریق مایه کوبیِ، کنترل و درمان مي‌شد: قرار دادن مقادیری کنده شده از زخم آبلة بیماری که به نوع خفیف تر بیماری مبتلا شده، در زیر پوست بیمار دیگر به جهت افزایش ایمنی بدن بیمار. اين كار به شكل گسترده از عهد باستان در آسيا انجام مي‌شد و در اوايل سال‌هاي 1700، طبقة اشراف اروپا نیز بدان مبادرت می‌ورزیدند. از قرار معلوم، جان سالم بدر بردن از آبله ارزش به جان خریدن این تزریق پر خطر را داشته است. با اين وجود، علم پزشكي به يك راهکار ايمن‌تر احتياج داشت. جنر به عنوان يك دانشمند به بررسی اين مسئله پرداخت و متوجه موضوعی شد: دختران شيردوشي كه از گاوهای خود، آبلۀ گاوی – يك بيماري بسيار خفیف تر از آبله – گرفته بودند و تحت معاينات پزشكي او قرار داشتند  آبله نمي‌گرفتند. در 1796، وقتي دختری شيردوش که از آبلة گاوي رنج مي‌برد، توسط جنر معاينه شد، او فرصت را غنیمت شمرد تا پتانسيل حفاظت‌كنندگی اين بيماري خفیف را در مقابل آبله آزمايش كند. در 14 می 1796، او مایع درونِ جوش آبلة دختر شيردوش - آبلۀ گاوی - را به هر دو بازوي جيمز فيپس،‌ پسر 8 سالة باغبانش، تزریق کرد. كار او، نخستین واكسيناسيون در جهان بود.
اکنون جنر باید می‌فهمید که آيا واكسيناسيون او عمل كرده است يا نه و در اول جولاي او دست به کار عجیبی زد. او عمداً تلاش كرد تا فيپس را در معرض ابتلا به آبله قرار دهد. آن پسر بچه نه تنها آبله نگرفت، بلكه آزمايش‌های بيشتر ثابت ‌كرد كه اگر او در باقيماندة عمرش در معرض آبله قرار گيرد، مبتلا نخواهد شد.
در 1840،  تلاش‌هاي جنر، سرانجام دولتمردان انگليسي را متقاعد كرد كه واكسيناسيون جديد او را جايگزين مایه کوبی کنند. جنر توسط دولتمردان و هم چنين ملكه مورد تحسين واقع شد. واكسيناسيون آبله ادامه پيدا کرد تا جان میلیاردها انسان را حفظ كند و در نهايت به يك ابتكار جهاني شتاب بخشد كه اولين – و تاکنون تنها – برنامه براي ريشه‌كن كردن يك بيماري عفوني می‌باشد.

جنر اولين واكسيناسيون خود را انجام مي‌دهد  
ادوارد جنر، جيمز فيپس را با استفاه از يك واكسن ساخته شده از مایع درون تاول‌هاي آبلة گاويِ يك دختر شيردوش، واكسينه مي‌كند. منبع اين آبلة گاوي، يك گاو گلوسِستر به نام بلوسوم بود كه پوست آن، امروزه در بيمارستان سنت جورج لندن، ‌جايي كه جنر برای پزشك شدن تحت تعليم قرار ‌گرفت، آویخته شده است.

1396/11/16
2080