زیگموند فروید (1856 تا 1939 م) روان‌تحلیلگر اهل وین، پس از نگارش کتاب «ورای اصول لذت» در سال 1920 توجه خود را بر توسعه کار پیشگامانه دیگری متمرکز کرد. او می‌خواست کارش دقیق‌ترین تحلیل از ساختار روانی و عملکرد آدمی باشد که تاکنون انجام شده است. گرچه فروید نظریه‌پرداز، در میانه شصت سالگی قرار داشت، به طرزی خستگی‌ناپذیر بر روی آن کار می‌کرد و در هنگام مطالعاتش در کتب مختلف یکی پس از دیگری سیگار دود می‌کرد.
رئوس مطالب تئوری او پیش‏تر در ذهنش شکل گرفته بود. او مشغول مفهوم‌پردازی تناقضی میان نیروهایی بود که او «خود» و «نهاد» می‌نامید. فروید در نامه‌ای به تاریخ 17 آوریل 1921 به دوست تحلیلگرش، جورج گرودِک، نمای آزمایشی جدیدش از «خود» را در یک نمودار پیشنهادی کوچک از ساختار روان آدمی به نمایش گذاشت و نوشت: «خود در اعماق روان، وجود دارد و عمیقاً ناخودآگاه است، ولی همچنان جریان دارد و پیوسته سرکوب می‌شود.» دو سال بعد، او نسخه بازنگری شده از این طرح را در کار منتشر شده‌اش به نام «خود و نهاد» وارد کرد. عبارت‏های «خود»، «نهاد » و «فراخود » در نسخه آلمانی نمودارش آمده بود، ولی بعدها مترجم آثارش، جیمز استِراشی، آنها را به‌صورت لاتین درآورد.
نمودار فروید از تئوری‌اش این سه بخش ساختاری اصلی از روان آدمی را نشان می‌دهد. «نهاد» در بدو تولد وجود دارد و نمودش در خواسته‌های دیداری و غیرمنطقی ماست. بخشی از «نهاد» بعدها درون «خود» متجلی می‌شود. این فرایند ثانویه اندیشیدن آدمی است. سومین ساختار که تکامل می‌یابد «فراخود» و خودآگاه است که نتیجه تفکیک مجموعه احساسات بچگانه از ارزش‌های اجتماعی و تربیتی والدین است. ساختار روان را همچنین می‌توان به لایه‌های ناخودآگاه، پیشاخودآگاه و خودآگاه تقسیم‌بندی نمود. طبق مدل فروید از روان آدمی، تقسیم روان از طریق مفهوم خودآگاهی یا عدم آن صورت می‌پذیرد. او نوشته است: «"خود" به‌طور دقیقی از "نهاد"، جدا نیست بلکه بخش‌هایی از آنها در هم ادغام شده ... و همچنین سرکوب شده ولی بخشی ذاتی از آن است. فقط خاصیت مقاومت در برابر سرکوب است که هنوز در "نهاد"، زنده است و با "خود"، می‌تواند از درون آن، ارتباط برقرار سازد.»
الگوی ذهنی فروید کمک کرد تا برای تئوری‌های پیچیده روان‌تحلیلی او ساختاری فراهم آید.

انتشار آلمانی «خود» و «نهاد» در سال 1923	طرح ابتدایی مربوط به سال 1921
کالبدشکافی جنبه‌های روانی شخصیت آدمی در سال 1931	انتشار انگلیسی «خود» و «نهاد» در سال 1923

سیر تکاملی بینش فروید از روان آدمی

1396/11/18
1037