مسیحیت نام خود را از کلمة یونانی «chtietos» می‌گیرد که ترجمة کلمة عبرانی «messiah» است، به معنی «کسی که تدهین شده است». این لقب را یکی از فرقه‌های یهودی به عیسی (ع) داده بودند که او را «Messiah»  ــ نجات‌بخشی که در تاناخ Tanakh (عمر عتیق عبرانی) پیش‌بینی شده بود و پسر خدا در شکل انسانی می‌شمردند. مسیحیان اعتقاد دارند که ورود عیسی (ع) به زمین، نشانة برقراری پیمان تازه‌ای میان خدا و یهودیان بود.

اعتقادات اصلی مسیحیت، مبتنی بر زندگی و تعالیم مسیح است که به‌وسیلة پیروان او، در سدة اول میلادی در انجیل («Gospels»  به معنی «خبرهای خوب») و رساله‌های «Epistles»  (به معنی «نامه‌ها») عهد جدید به ثبت رسیده‌اند. مسیحیان به داستان به صلیب کشیده شدن عیسی (ع)، معراج وی و رستاخیز، اهمیت بسیاری می‌دهند. اعتقاد اصلی مسیحیت این است که مسیح (ع)، رنج کشید از دنیا رفت و به خاک سپرده شد و دوباره زنده خواهد شد تا به کسانی که به او اعتقاد دارند، رستگاری اعطا کند. آنها همچنین اعتقاد دارند که مسیح به آسمان رفت تا در کنار خداوند (پدر) فرمانروایی کند.

آنها بی چون و چرا اعتقاد دارند که عیسی، پسر خدا و تجسم این جهانی اوست. او هم زمینی است و هم آسمانی و صرفاً یک پیامبر نیست. این اعتقاد، آنها را به مفهوم تثلیث می‌رساند؛ بدین معنی که در نظر آنها خداوند که یکتاست، به سه شکل متمایز وجود دارد: پدر، پسر و روح القدس.

زندگی عیسی (ع) همچنین چهارچوب‌‌هایی برای آداب و رسوم دینی و عبادی مسیحیان فراهم می‌‌سازد. مهم‌ترین بخش از آنچه با عنوان شعایر دینی شناخته می‌شوند؛ بخصوص آنچه از اهمیت بیشتری برخوردار است، آداب و رسوم مربوط به تعمید و عشاء ربانی است. مقصود از عشاء ربانی، نان و شراب گرفتن است، همان گونه که مسیح در آخرین شام به حواریون خویش داد. آداب و رسوم دیگر این دین، شامل مراسم بلوغ، فرمان‌های مقدس (دستورات روحانیان)، اعتراف به گناهان، تدهین بیمار و ازدواجند؛ هرچند همة فرقه‌های مسیحیت تمام اینها را نمی‌پذیرند.

رنج دادن برای پذیرفتن

از آغاز در یهودیة روم به خاطر موقعیتی که این دین و پیروان آن در بخش عمده‌ای از جهان امروز دارند، مسیحیت بیشتر شکل فرهنگ غرب را به خود گرفته است. مسیحیان اولیه هم به‌وسیلة صاحب‌قدرتان یهودی مورد آزار قرار می‌گرفتند و هم به‌وسیلة امپراتوری روم؛ حتی بسیاری از آنها کشته می‌شدند. با وجود این، تحت راهنمایی‌های کلیسای قدیم به تدریج اعتقادات خود را رواج می‌دادند. بدین ترتیب، با راهنمایی‌های رهبران رومی و بخصوص با تشکیل شورای نیسه که در آن آیین جهانی مسیحیت مورد قبول قرار گرفته بود، مسیحیت اندک اندک راه را بر خود هموار ساخت و پایدار ماند تا آن که سرانجام در سال 380 میلادی، به عنوان دین رسمی امپراتوری روم پذیرفته شد.

از آن پس مسیحیت در حوزة حیات سیاسی و فرهنگی اروپا و خاورمیانه، به یک نیروی قدرتمند تبدیل شد. تأثیر این امر به‌سرعت گسترش یافت و موجب ظهور اندیشمندان بزرگی از قبیل آگوستینِ قدیس گردید. وی پس از آن که به آیین مسیحیت درآمد، انگاره‌های فلسفی یونان را با اصول اعتقادی مسیحیت درآمیخت. با انحطاط و سقوط امپراتوری روم، در اروپا قدرت به پاپ‌ها انتقال یافت. پاپ‌ها، جانشینان طبیعی حواریون و نخستین اسقف‌ها شمرده می‌شدند. در سدة یازدهم میلادی، در نتیجة پیدایی یک شکاف در کلیسا و قدرت پاپ‌ها که «انشقاق بزرگ» نامیده شده است، مسیحیت به دو شاخه تقسیم گردید: کلیسای شاخة غربی (کاتولیک رومی) و کلیسای شاخة شرقی (ارتدوکس). از سدة هشتم میلادی نیز کشمکش‌های پیروان این آیین با امپراتوری اسلامی آغاز شد و در خلال سده‌های دوازدهم و سیزدهم میلادی مسیحیت وارد مجموعه‌ای از جنگ‌ها، موسوم به جنگ‌های صلیبی گردید تا اورشلیم را از مسلمانان بیرون آورد.

قدرت کلیسا

کلیسای کاتولیک، تأثیر خود را در اروپا نگاه داشت و در طی قرون وسطی، اصول اعتقادی آن بر تعلیم و تربیت و فرهنگ حکمفرما بود. باورهای فلسفی و علمی، اغلب بدعت‌آمیز به شمار می‌آمدند و حتی زمانی که توماس آکوئیناس بزرگ نیز مقاصد خود را برای تبیین الهیات مسیحی بر اساس استدلال‌های ارسطویی بنیان نهاد، در آغاز محکوم شد و مبانی فکری او قرن‌ها پس از مرگش به عنوان اصول اعتقادی رسمی کاتولیک پذیرفته شد.

در سده‌های چهاردهم و پانزدهم میلادی، نوزایی (رنسانس) با آغاز چالش جدیدی برای دستیابی به قدرت کلیسا در قالب اومانیسم و آغازعصر طلایی علمی، همراه بود. احیای علاقه به تعالیم سنتی، موجب انتقاد از کلیسای کاتولیک گردید و به‌واسطة انتشار «95 رسالة» مارتین لوتر در سال 1517 میلادی، اصلاح‌گری پروتستان آغاز گردید. پروتستان‌گرایی در شمال اروپا آغاز به رشد کرد و راه را برای شکل‌گیری یک فرقة مسیحی جدید آماده ساخت. بیش از نیمی از تقریباً 2 میلیارد مسیحی موجود در تمام جهان امروز (حدود یک سوم مردم جهان)، کاتولیک، تقریباً یک سوم آن پروتستان‌ و باقی آن ارتدوکسند.

برگرفته از کتاب "نگاهی نو به تاریخ ادیان"

http://www.sabzanbook.com

1396/11/17
2123